Brahîmê Alûcî براھیمێ ئالووجی

Destpêk Di vê serdema dîjîtal a ku em tê de dijîn, hejmareke mezin a mirovan bi karên hiş û zêhnî yên giran re rû bi rû dimînin. Her roj, mejiyê me bi pêvajoya agahiyên bêhejmar ve mijûl dibe, ji biryarên hêsan ên rojane bigire, heta alozî û tevliheviyên kar û xwendina akademîk. Di vê çarçoveyê de, têgeha "Barê Venasînî" (Cognitive Load) roleke girîng digire ku bandorê li ser hemû aliyên jiyana me dike. Barê venasînî tê wateya wê çendaniya hewldana zêhnî ku ji bo têkûzkirina erkekî, şîrovekirina agahiyan an jî birêvebirina pêvajoyên raman û hizirandinê pêwîst e. Ev têgeh ku kokên xwe ji lêkolînên derûnnasiyê û zanistên perwerdehiyê digire, îro bûye mijareke bingehîn di gelek qadan de, bi taybetî di qadên perwerdehî, derûnnasî, dîzayna pergalan û berhemandinê de. Di vê gotarê de, em ê li ser barê venasînî bisekinin. Em ê bibînin ka çawa ev bar bandorê li ser hînbûn, bîranîn, biryardayîn û çareserkirina pirsgirêkan dike û em ê stratejiyên pêşketî yên rêvebirina vî barê ...

  Hişê Çêkirî – HÇ (Artificial Intelligence – AI) Destpêk Di pergala cihanî ya îroyîn de, geşedana teknolojiyê bi lezeke bêhempa didome. Hişê çêkirî, weke yek ji guhertinên herî girîng ên sedsala 21an, êdî ne tenê behseke zanistî-xeyalî ye, lê rastiyeke rojane ye ku bandorê li her aliyê jiyana me dike. Li gorî Rapora Geşedana Teknolojîk ya Neteweyên Yekbûyî ya 2024an, teknolojiya hişê çêkirî di nav pênc salên dawî de bi rêjeya %400 mezin bûye û ev geşedan bi awayekî berbiçav bandorê li ser tevahiya civakê dike. Di vê çarçoveyê de, mirov nikare bêyî lêkolîna bandora vê geşedanê li ser hêz û şiyana ramana mirov bibîne. Lewma, ev lêkolîn hewl dide ku bi awayekî zanistî û heyben (objektîf) vê bandorê binirxîne û rêbazên parastina serxwebûna ramanî pêşkêş bike. Di heman demê de, armanc ew e ku çarçoveyeke pratîk were pêşkêşkirin ji bo bikaranîna vê teknolojiyê bi awayekî ku hem sûdê jê were wergirtin û hem jî serxwebûna mirov were parastin. Hêza Ramana Destkird (Hişê Çêkirî): ...

Di qada edebiyat û sînemaya kurdî ya navneteweyî de, Hiner Saleem weke dengekî xurt û taybetmend cihê xwe girtiye. Ev nivîskar û derhênerê kurd, bi taybetî bi fîlmên xwe yên weke "Vodka Lemon" (2003) û herwiha bi berhemên weke romana "Ez û Ez" di qada hunerî ya cihanê de xwedî bandoreke girîng e. Lêbelê, di bingeha van berheman de, derûniyeke kûr û aloz heye ku bi rêya hevpeyvîn û kitêbên wî yên cuda li ser jiyan û hunerê tê vedîtin. Em dê hewl bidin ku layenên cihêreng ên derûniya Hiner Saleem binirxîne û têkiliyên di navbera jiyana wî ya takekesane, serpêhatiyên wî yên weke penaber û berhemên wî yên hunerî de bi awayekî zanistî ronî bikin. Em dê vê nivîsê di bin çend mijaran de bidin ber hev: Têkiliya wî ya tevlihev bi jiyan û mirinê re, bandora penaberî û sirgûnê li ser jiyan û hunera wî, bikaranîna qerf û henekê weke amrazeke berxwedanê û felsefa wî ya edebî û hunerî. Derûniya dualî (ducemserî) Hiner Saleem di hevpeyvîna xwe de bi awayekî vekirî behsa tê...