Brahîmê Alûcî براھیمێ ئالووجی

Di pêvajoya geşedana zaroktiyê (child development) de, têgeha "na" (no) roleke bingehîn û pirreng dilîze. Ev têgeh ne tenê wekî gotineke redkirinê tê dîtin, lê wekî amûreke derûnî (psychological tool) ku ji qonaxa qutbûna ji dayikê dest pê dike û di geşedana kesayetiyê (personality development) de berdewam dike. Pitikê nûhatî, dema tê dinyayê, qutbûneke ya radîkal dijîn – ev qutbûn di destpêkê de bi hevdengkirina bi jiyana dayikê ve tê veşartin, lê bi demê re dibe bingeha serbixwebûnê (independence). Ev pêvajo ku em jê re dibêjin mezinbûn an jî kamilbûn (maturation), bi rastî veqetîn û serbixwebûn e; zarok amade dibe ji bo jiyanê bêyî dayik û bav. Lê ev ne pêvajoyek hêsan e, ji ber ku zarok di qonaxên destpêkê de bi dayikê re wekî yek tê hesibandin – mînak, di qonaxa simbiyotîk (symbiotic phase) de ku di derûnkolîneriyê (psychoanalysis) de tê nîqaşkirin. Bi demê re, zarok fêm dike ku ew takekesek cuda ye û ev fêmkirin bi alîkariya "na"yên dayikê pêk tê. Dayik (di po...

Destpêk Gelo we ji xwe pirsiye ku çima rojeke xerab dikare bi hefteyan an mehan berdewam bike, lê rojeke baş zû ji bîra me diçe? Çima hişyariyên şaş ên berê, gotinên ziyandar ên hevalekî an jî ziyana malî hîn jî weke roja îro li ber çavên me tên û diçin, lê demên şadî û serkeftinê di nav mijaniya bîranînan de winda dibin? Ev ne şaşiyek e – ev taybetmendiyeke bingehîn a mejiyê mirovan e ku ji milyon salan ve bi rêya peresîn û evolûsyonê hatiye avakirin. Mejiyê me bi awayekî taybetî ji bo girîngdayîna serboriyên neyînî û parastina ji wan hatiye şekil andin. Ev xasiyeta ku pirî caran ji me re weke bîrekê xuya dike, di rastiyê de mekanîzmayeke piştgirî ye ku berê bapîrên me ji mirinê xilas dikir. Niha em bala xwe bidin van pirsan: Çima bîranînên neyînî wisa xurt in? Çi di mejiyê me de diqewime ku ev bîranîn ewqasî domdar dibe? Û çawa em dikarin fêm bikin ku ev ne kêmasiyek û qisûrek e, lê taybetmendiyeke ku ji bo jiyanê hatiye çêkirin? Çawa Mejî Bîranînên Neyînî Derdixe Pêş Lêkol...

(Ceribandinek) Destpêk Di dîroka mirovahiyê de, serpêhatiya her neteweyeke bindest cihekî taybet digire û xwedî taybetmendiyên xwe yên cuda ne. Di nav van serpêhatiyan de, ya gelê kurd bi dirêjahiya bindestiyê û kûrahiya bandora wê ya li ser derûn ( psychology ) û giyana civakê ve cudatir e. Ev ceribandin bi armanca têgihiştina encamên derûnî yên bindestiyê û bandora wan a li ser takekesî û civakê hatiye amadekirin. Miletên bindest hertim di nav qedexeyên derûnî û giyanî de dijîn, lê çîroka kurdan bi awayekî taybetî hatiye nivîsîn. Weke çiyayên ku li hemberî bahozên xurt li ber ‘xwe’ didin, kurdan jî di nav dîrokê de li hemberî gelek dijwariyan berxwedana xwe ya derûnî û giyanî parastiye. Ji ber vê yekê, pêkhata derûnî ya wan jî xwedî taybetmendiyên cuda ye. Ne tenê zanisteke sar, lê agireke jiyanî ya newrozê di nav dilê wan de heye ku hertim li siberoja nû û vejîna azadiyê dixwaze. Di nav pergalên serdest de, kurd weke kesên ku hertim li ser cemserên hest û derûnî ne tên pên...