Brahîmê Alûcî براھیمێ ئالووجی

Destpêk Fîlmên tirsê ji demên dirêj ve ye yek ji formên herî balkêş ên kelecaniyê ne ku bi milyonan mirov li seranserê cîhanê li wan temaşe dikin. Lê ev cure fîlm ji bo her kesî ne serketî ne - hin mirov ji wan pir hez dikin û li temaşekirina wan digerin, dema ku yên-din bi tevahî ji wan dûr dikevin û nikarin wan temaşe bikin. Ev diyardeyeke balkêş a derûnî û giyanî ye ku pêdiviya wê bi lêkolîn û şîrovekirinê heye. Zanyarên derûnnasiyê hewl didin ku fêm bikin ka çima hin mirov ji van fîlmên tirsdar hez dikin û yên-din kêfa wan jê re nayên, û çi pirt û parçe di nav fîlman de ne ku tirsê di dilê mirovan de çêdikin. Temaşekirina fîlmên tirsê ne tenê kelecaniyek e, lê di heman demê de serpêhatî û ezmûneke derûnî û giyanî ya kûr e ku bi çandina tirsê, kelecanê û bi şoqê ve girêdayî ye. Ev serpêhatî û ezmûn ji kesekî bo kesekî din cuda ye û bi gelek hêmanên derûnî, civakî û takekesane ve girêdayî ye. Lêkolînên zanistî yên di vê qadê de hewl didin ku vê peywendiya aloz û tevlihev a di n...

Destpêk Kitêba "The Rape of the Mind: The Psychology of Thought Control, Menticide, and Brainwashing" (Destdirêjkirina ser Aqil: Derûnnasiya Kontrolkirina Ramanê, Têkdana Mêjî û Şûştina Mêjî) ji aliyê Dr. Joost Abraham Maurits Meerlo ve hatiye nivîsîn. Ev kitêb di sala 1956an de hat weşandin û bûye yek ji berhemên bingehîn di warê derûnnasiya civakî û siyasî de. Dr. Meerlo bi taybetî bi bandora rejîmên otokrat û totalîter li ser derûna mirov re mijûl dibe û teknîkên kontrolkirina ramanê, têkdana mêjî û şûştina mêjî vedikole. Ev xebat di serdema Şerê Sar de, dema ku tirs û zextên siyasî li seranserê cîhanê belav bûn, hatiye nivîsîn û nêrîneke kûr li ser têkiliya di navbera desthilat û aqilê mirov de pêşkêş dike. Naveroka Kitêbê Ev xebateke akademîk a kûr e ku bandora pergalên siyasî yên otokrat li ser derûna mirov lêkolîn dike. Kitêb lêkolîneke berfireh e, behsa rêbazên teknîkî yên kontrolkirina ramanê û şêwazên têkilî û bandora rejîmên otokrat li ser derûna mirov dike...

  Di derûnkolîneriyê (psychoanalysis) de, rageşiya xesandinê (castration anxiety) demeke dirêj weke tirseke bingehîn hate dîtin. Lêbelê Heinz Kohut di kitêba xwe ya dawî "Şîrove çawa derman dike?" de tirseke cuda pêşkêş kir: Rageşiya parçebûnê (fragmentation anxiety). Ev gotar behsa wateya vê tirsê, sedemên wê û cihê wê di teoriya derûnkolîneriyê de dike. Kohut got ku rageşiya parçebûnê ji windabûna derdora mirovî ya hevdilî (empathic human surround) pêk tê. Zarok demeke dirêj hewcedarî lênêrînê ne. Heke dayik an kesê ku weke dayikê li zarok dinêre tunebe yan jî erkên xwe bi cih neyîne, zarok dê di jiyanê de bi gelek dijwariyan re rûbirû were. Ev ne tenê lênêrîna fîzîkî ye, zarok hewcedarê wê hawirdorê ye ku tê de hest bi hebûn û ewlehiyê bike. Di teoriya klasîk de jî anksiyeteyên din hene: Windakirina heyberê (object loss) û windakirina evîna heyberê (loss of object love). Rageşiya parçebûnê dikare weke kombûnek ji van tirsên serdemên destpêkê bê dîtin. Derdora Mirovî ya...

Destpêk Yek ji paradoksên herî jandar a çanda mirovahiyê ev e: Gelên ku demek dirêj di bin zextê sîyasî, çandî û aborî de dijîn, pirî caran ji zimanê xwe yê dayîkê şerm dikin. Ev diyarde ku di lîteratûra civakî de weke şerma hundirîn anjî zordariya navxweyî   (internalized oppression) û kolonîzasyona zihnî (colonization of the mind) tê zanîn, ne tenê zimanê mirov winda dike; nasname, bîr û çanda neteweyan jî tune dike. Bîrdoziya Bêahengiya Venasînî (Cognitive Dissonance) Dema takekesek di navbera du rastiyên dijber de dimîne - yên ku "zimanê min hêja ye" û "zimanê min bêkêr e" - hişê mirov hewl dide ku vê nakokiyê çareser bike. Pirî caran, ji ber ku hêza pergalê mezintir e ji hêza takekesî, mirov dest bi qebûlkirina nirxê neyînîbûna zimanê xwe dike. Ev pêvajo bi awayekî bêhişî û derhişî pêk tê û di demên zaroktiyê de, dema ku şexsîyet tê avakirin, herî bandordar e. Pergala Hegemonyayê Li gorî bîrdoziya Antonio Gramsci, hegemonyaya çandî dema ku çîn an kom...