AQIL XWEŞ MAL E LÊ HER GAV NE LI MAL E.
Guh kovika dil e.
Ji zanaya bipirse, ji nezana bitirse.
Goşt bê hestî nabe.
Kevirê giran li şûna xwe ye.
Meriv ji çi bitirse, ew tê serê meriv.
MIROVÊ XERÎB, TEYRÊ KOR E.
Çavê rastê, çavê çepê nabîne
Mirov her cem başa, baş dibe.
Mirov her cem xeraba, xerab dibe.
Kerê me, di axurê xelkê da dizire.
Zilm, zû pozê mero dişkîne.
Mirin, rûsipîtiya însan e.
Ewr ewrê me ye, lê şilî şiliya xelkê ye
Bi du-sê kesan şîn û şahî nabe
Xebat xebata hespê ye
Xwarin xwarina kerê ye
Hê jî li ser wî guhî radizê
(Hê jî gumana xwe qut nekiriye)
Xwedê meriv nexe tora xereban
Kes nabê dewê min tirş e
Mere here dawet û şîna xelkê, wê xelk jî werin dawet û
şîna mere
Nanê dawetê bi deyn e
Sifra xwînê mêr datîne, lê jin radikin
Ma em ji te re bi ta û derziyê vekin
Ma ez ji te re pîvazê biqeşêrim
Talan û wêran, ne karên mêran
Mirov şaxa ser xwe jênake
Barê dijminatiyê û bêbextiyê naçe ber hev
Baran ji barana nîsanê, berberî malê xoristanê.
Divê mirov pabendê peyv û peymana xwe be.
Her kes bi zimanê xwe xas e.
Du parên xizaniyê, ji nezaniyê.
Dema ku kela şorbê çû, heqê kevçî dadikeve du qurişeke
nîvê.
Serê du berana di beroşekê de nakele.
Nehêjênanin pîvaza xerabe, lê mala dinê wan kiriye
însan.
Çi kiras li ser me re be, meriv dibêje qey li ser
hevalê me ye jî...
Bûka me bi dil e, rengê wê mîna gul e.
Şerên wan li ser goştê min û te ye.
Em hemû berûyên darekê ne û pîvazên mişarekê ne.
Ez dixwûm nan û avê, min mineta kesî navê.
Xwelî li wî serî ewê ku mirovên xwe bide bi xelqê
biyanî/xerîp.
Mirov bi zimanê xwe ve tê girêdan
Nigê kera, ketiye qûndera.
Kalo ji bênefsî, pîrê ji bêkesî; her duya li hev
pirsî.
Hûr e, lê wek şûr e.
Kûçikê me, li ber derê xelkê diewte.
Ê meriv rehet dike xew, ê nava meriv rehet dike dew, ê
mala meriv xira dike vir û derew.
Devê xelkê ne doxîna te ye ku tu girê bidî.
Heta me hilatî kir, xelkê şikeva (nan) lê xist.
Hîn destê me negîştîye ber devê me.
Dibe sofî bibe safî, nebe sofiyê fen û fûta.
Di xizaniyê de mêşan, mîhan û mirîşkan xwedî bike.
Malê ne ji lawê çê re, ne jî ji lawê xerab re bike.
Lewre, çê xeraban çêdike, xerab çêyan xerab dike.
Xeta xwar ji gayê pîr e.
Ê xelkê ji dûr tê, yê min ji benkê tûr tê.
Adara bi pêl, nîsana şil, gulana bi ba.... pir xweş e.
Nû hatin kevin xelat in / Nû hatin kevin hilat in.
Neyar mar e, wekatê wî sar e.
Barê keran giran e.
Xizano, kar nezano.
Dinya xan e, mirov kerwan e; xan dimîne, kerwan rewan
e.
Du jin dîwanek in, du kurd kerwanek in
Ji ewrê gurgurok, ji mêrê virvirok, ji jina
malgerok.... tu hêviyê neke an xêr wan tune.
Jina bilez, hezpa hûrbez, mêrê git "ez"....
tim belayê tîne ber deriyê mirov.
Xwedî bike bi nanê xwe, bera bide canê xwe.
Çira ji koran re, şîret ji dînan re çi bike?
Mepirse ji saxan halê bêhalan.
Kar heye karîn tune, karîn heye kar tune.
Her zikek zozanek e, her demek dewranek e.
Îro soz û îman e, sibe toz dûman e.
Dest destan dişon, vedigerin rûyan dişon.
Ji jina xweşik û ji zeviya ber gund birevin: zeviya
ber gund ji golikan, jina xweşik ji mozikan nayê parastin.
Zor digihêje tor, tor ji teşiyê siviktir dibe.
Tu carî ji bo mirovên xerab xwe xera neke, ku tu xwe
xera bike, tu yê li ser piştê li erdê bikeve.
Xerab ji kul û qotikan, baş jî ji dost û hevalan xalî
nabin.
Serê ku neêşe kundirek jê çêtir e.
Pêşî bipêje, paşê bibêje.
Dayîn, zayîn e.
Gotinên çolê, bavê golê.
Dara jînê, şîn dibe bi xwînê.
Rastî nexweş dikeve lê namire.
Ji ber nezana, Xwedê birin ezmana.
Hoste necar razê weke her car
Xwedê yek e dergeh hezar.
TENÊ XENÊ
Di bazara ehmeqa de aqil nayê firotin.
Kewên we ji hev re dixwînin.
Gotin kerê, çavên te ronî, te dahşikek anî! Go min dahşikek anî nanî, bar dananî.
Ger du bira yek bin, gundek bi wan nikare; gundek yek be, welatek bi wan nikare; welatek yek be dinya bi wan nikare.
Bav dimire zarok har dibin
Dê dimire zarok jar dibin.
Memûrê dewletê weke qemçika kerê ye, ne dirêj dibe ne
kin dibe.
Sar e, çek yar e
Germ e, çek şerm e.
Nan di ber de ma avê bîne
Av di ber de ma kefen bîne.
Zû anî, bi gend û gû anî
Dereng anî, beranê heftreng anî.
Yek heye bi sedî ye, sed heye ne bi yekî ye.
Xwarin qismetê her kesî ye, lê mêranî ne qismetê her
kesî ye.
Nav heye, navok tune ye.
Firavîn bi fêde ye, paşîv bi serhevdeye.
Rêç rêça kera cûn e, sûç sûçê bûkê nû ne.
Cerê xwe yê tije, li cerê xelkê yê vala mexe.
Pisîka min a kudo mudo mêvan xweş e rojek dido.
Ji çûna gundan re meriv divê,
ji çûna bajaran re pere divê.
Betalî xirabmalî
Dê û bav dikarin deh zarokan xwedî bikin, deh zarok
nikarin dê û bavekî xwedî bikin.
Mêrê qels, du cara şer dixwaze.
Karê gavekê, kula salekê.
Dînan, mala xwe ji ber ehmeqan bar kirin.
Got: Apo, te çi fêm kir ji dinyayê? Got: Lawê min,
dinyayê ji xwe re neke xem û bar.
Mêrek heye seranser, mêrek heye beranber, mêrek jî
heye xwelîser.
Cihê ku hêvî jê tune be, gazin jê tune ye.
Pêşî star, paşê debar.
Dirêj kir, qirêj kir.
Dijminê te sisê ne:
1-Dijminê te, 2-Dostê dijminê te, 3-Dijminê dostê te.
Dostê te sisê ne: 1-Dostê te, 2-Dostê dostê te,
3-Dijminê dijminê te.
Şîn û şahî bi dor in.
Zarok biçûk in serêş in, mezin in dilêş in.
Jan li ku derê be, can li wê derê ye.
Gotin avê! Çima deng ji te tê? Got: Hevalê min kevir
e.
Pîr bike lê ji bîr meke.
Çawa ku bi baranê payîz nabe nîsan, mirov jî bi
xwendinê nabe însan
Yek rêzaneke pîr, hêjaye hezar zarokên şîr
Hêk çelq bûye şimaq jî heq bûye
Ziman ar e, him yar e him neyar e
Gur roja bimij, dijmin roja teng dinitirînin
Her zikek zozanek e, her demek dewranek e
Axa me axeke wiloye ku hezar û yek xweşî û nexweşî bi
hev re dihewîne.
Xwedê me ji kirasê nedirûtî bistirîne.
Aş berdane, pê çeqçeqê ketinin.
Xwedê cilika bêrûmetiyê ne de ser rûyê kesî.
Bela mirovekî xerab li gundekî, ya gundekî li heft
gundan dikeve.
Ku tu çû gundekî ger hemû kes bi çavekî be, tu jî
çavekî xwe derxîne.
Bi lingekî geriya gundekî.
Gotin baş e, baş e, çû di cirnê gund de rî.
Gotin kund: Çima tu nayê gund? Got: Ji destê gavanê ço
bilind û ji destê qîz û bûkên rind.
Gotin: Kul hatiye gund wê ji her malê du heba bibe.
Her kesî li Xulam nihêrî. Xulam got: Belê yek jê ez, lê ê din.
Gund û bajar li bin guhê hev xistin.
Gundek e, gundorek e.
Gundek e, rindek e.
Gundek e, gilorek e.
Ji bo mirovekî wêran dike gundekî.
Ji eşîran eşîra me, ji gundan gundê me, ji malan mala
me, ji mala me jî ez û brayê xwe, lê zêde zêde jî EZ.
Ji tirsa kûçikan newêre here gund, dibêje; şevreş e.
Kê tir kir, xerîbê gund tir kir.
Kê tir kir, pîra gund tir kir.
Ma ev der gundê Elo Celo ye?
Mêvanên mal di gund de bûn.
Qîzek nazand, gundek bezand.
Rovî û nav gund?
Wekî gundê bêkûçik bûn.
Wekî gundê ker nedîtî.
Bihar hat rakirin, payiz hat dakirin.
Biharê xwe têr neke, payizê xwe derengî nexe.
Ji ava xuşexuş netirsin, ji ava nermik bitirsin.
Bi gur re dikuje, bi şivên re dixwe, bi xwedî re
digirî.
Bi girî ranebe ji gorê mirî.
Tirs destbirayê rovî ye.
Xew û kew nagihêjin hev.
Tiştê biha, tiştê erzan e.
Siwarê hespê xelkê tim peya ye.
Qenciya herî mezin zanîn e.
Kevn e pîr e, ji gotinê re bîr e.
Lomanî meke domanî.
Li pey hêstirê (qantir) meçe, bavê wê ker e.
Maldar li mala xwe, rêwî li ser rêya xwe.
Seyd her tim a seydvan e.
Seydvan di xewna xwe de seydê dibîne.
Roj bi bêjingê nayê veşartin.
Rojên ciwaniyê kin, salên wê dirêj in; Rojên pîrîtiyê
dirêj salên wê kin e.
Siya şêran ji sitara roviyan çêtir e.
Mirin hespekî boz e, li ber deriyê her kesî dibeze.
Jana serî ji zimên e.
Hat newalê, bû xwediyê malê.
Hat ji palê, bû xwediyê malê.
Barê azadiyê giran e.
Ê wekî her tiştî ne tu tişt e.
Hesin bi germî ditewe.
Ê hesin bi sarî jî ditewînin hene.
Ê ku neçîne, naçine.
Ji rê bimîne, ji hevalan nemîne.
Aqil ar e, hiş av e.
Ew serê ku neêşe, kundirek jê çêtir e.
Kêra pola jî destê zêrîn nabire.
Serêkaniyê şêlû be, dûvkanî jixwe wê şêlû be.
Aş digere, ding genim dikute.
Sond û peyman şûrê dudev e.
Hayê zikê têr, ji yê birçî tuneye.
Ku mirov diz be şevereş pir in.
Peyva xwe bipêje, dure bibêje.
Çêkiro bi xwe kiro, xerapkiro bi xwe kiro.
Dermanê her tiştî zêr e, ji zêr xurtir zor e
Bi pirsê mirov diçe Xursê
Ji zana bipirse, ji nezanan bitirse
Bi kerê nikare, dibeze kurtên
Bi ava hindik aş nagere
Ava kûr hêdî diherike
Biçe mala gur lê kûçikên xwe jî bi xwe re bibe
Çûne welatê keran, anîn barê peran
Carna tîr dike, carna ron dike
Girara hinan ji rûn, girara hinan ji rijiyê nayê
xwarin
Dil fireh be, cih teng nabe
Hevalê şahiyê pir in, hevalê şînê kêm in
Ser jî çû, ber jî çû
Xew û kew nagihêjin hev
Tiştê herî biha, tiştê erzan e
Ziman ne kaş e, ne kendal e
Heta mêjiyê mirov nekele, beroşa mirov nakele
Kurmê şîrî heya pîrî
Mirî venagere bi girî
Gotinên pêşiyan
Comments
Post a Comment