Skip to main content

TERAPIYA RÊZKIRINA MALBATÊ (FAMILY CONSTELLATION THERAPY)


Destpêk

Terapiya Rêzkirina Malbatê rêbazeke derûnterapiyê ku di sala 1990an de ji aliyê derûnterapîst û filozofê Elmanî Bert Hellinger ve hatiye geşkirin û pêşxistin. Ev rêbaz li ser bingeha bîrdoziyên rêzkirin û felsefeya fenomenolojîk hatiye avakirin. Armanca sereke ya vê terapiyê, destnîşankirina û çareseriya pirs û girêkên ku ji berê de di nav malbatê de çêbûne û bandora wan li ser nifşên nû kiriye ye.

Terapiya rêzkirina malbatê, wisa tê bawer kirin ku her takekesek bi awayekî nayê zanîn bi malbata xwe ve girêdayî ye û trawmayên ku ji aliyê malbatê ve hatine jîyîn, dikarin li ser nifşên paşîn jî bandorê bikin. Ev bandor bi awayekî nayê zanîn û bi têgihîştina vê girêdanê, mirov dikare ji van bandoran rizgar bibe. Hellinger îdîa dike ku malbat xwedî "bîreke hevpar" (collective memory) ye û ku ev bîra hevpar li ser her endamê malbatê bandorê dike.

Rêbaza Hellinger li ser bingeha çend prensîbên bingehîn ava ye. Yekem, ew wisa bawer dike ku di nav malbatê de "pergaleke energetîk/hêzdar" (energetic system) heye ku hemû endaman bi hev ve girê dide. Duyem, ew îdîa dike ku "rêzgirtina nifşan" (generational order) di nav malbatê de pir girîng e û dema ev rêzgirtin tê şikandin, pirs û girêk derdikevin holê. Sêyem, ew dibêje ku "hevsengiya dayîn û stendinê" (balance of giving and taking) di nav têkiliyên malbatê de divê were parastin.

Bingehên Bîrdozî

Bîrdoziya Rêzkirina Malbatê li ser çend bingehên sereke ava bûye. Li gorî Hellinger, her malbat xwedî rêzkirineke (constellation) taybet e ku pêk tê, ji girêdanên hêzdar û energetîk ên di navbera endamên malbatê de. Ev girêdanên han di nav cîhanê de didomin û bandoreke mezin li ser jiyana her endamî ya takekesî heye. Ew wisa bawer dike ku ev girêdan ne tenê di navbera endamên zindî de ne, lê di navbera zindî û miriyan de jî hene.

Bîra hevpar (collective memory) yek ji bingehên herî girîng ên vê bîrdoziyê ye. Li gorî vê bîrdoziyê, malbat xwedî bîreke hevpar e ku hemû ezmûnên berê, trawma û serpêhatiyan di nav xwe de vedihewîne. Ev bîr bi awayekî nayê zanîn li ser nifşên nû derdikeve holê û dibe ku xwe bi awayên cuda destnîşan bide. Mînak, zarokek dibe ku hestên ku ne yên wî/wê ne hest bike an jî bi awayekî ku ne siruştiye (normal) tevbigere.

Rêzgirtin û hiyerarşiya nifşan (generational hierarchy) bingeheke din a girîng e. Li gorî vê bîrdoziyê, her endamê malbatê ciheke wî/wê yê taybet di nav pergala malbatê de heye û ev cih li gorî nifş, temen û statûya wî/wê di malbatê de tê destnîşankirin. Dema ev rêzgirtin tê şikandin, mînak zarokek cihê dê an bavê werbigire, pirs û girêk derdikevin. Ev yek dibe sedema nakokiyên di nav malbatê de û bandoreke neyînî li ser hemû endaman dike.

Hellinger sê qanûnên bingehîn ên rêzkirin destnîşan kiriye ku ev yek weke "rêzên evînê" (orders of love) jî tên naskirin. Yekem, "mafê aîdiyetê" (right to belong) ye ku tê wê wateyê ku her endamê malbatê mafê aîdiyetê heye ku di nav malbatê de cih bistîne, her çend ew çi kiribe an jî çawa tevgeriya be. Duyem, "rêzgirtin" (precedence) e ku dibêje divê rêzgirtina nifşan û statûyan di nav malbatê de were parastin. Sêyem jî "hevsengî"ye (balance) ku di navbera dayîn û stendinê de divê hevsengî hebe.

Rêbaza Terapiyê

Pêvajoya şol û kar di terapiya rêzkirina malbatê de bi çend gavên sereke pêk tê. Ev gav bi awayekî rêkûpêk têne pêkanîn û her gav girîngiya xwe ya taybet heye. Yekem gav, danasîn û şîrovekirina pirs û girêkê ye. Di vê gavê de terapîst bi xerîdar (rawêjer) re li ser pirs û girêkên ku wî/wê tê de ye dipeyive û dîroka malbatê ya hûrgiliyên wê distîne. Ev gav pir girîng e ji bo fêmkirina kok û kakila pirs û girêkê û destnîşankirina endamên malbatê yên ku bandorê li ser vê pirs û girêkê giriye.

Derûnterapîst di vê gavê de gelek pirsên hûrgilî dipirse. Dixwaze bizane ka di malbata wî/wê de mirinên pêşwext, qeze, cîhêkirina malbatê, nexweşiyên giran an jî rûdanên trawmatîk çêbûne. Herwisa, ji wî/wê dikare bipirse ka kesên ku ji malbatê hatine derxistin an jî hatine bîr kirin hene. Ev agahiyan ji bo çêkirina wêneyeke têkûz a şîkarên malbatê pir girîng in.

Duyem gav, hilbijartina nûnerên rêzkirinê (constellation representatives) ye. Xerîdar endamên malbata xwe ku bandorê li ser pirs û girêka wî/wê heye hildibijêre. Ev endaman dikarin dê û bav, xweng û xwişk, kal û pîr an jî kesên ku ji malbatê hatine derxistin bin. Herwisa, xerîdar dikare mijarên weke nexweşî, mirinê jî hestên weke hêrs an tirsê jî weke endamên rêzkirinê hilbijêre.

Sêyem gav, bicîhkirina nûneran (positioning of representatives) e. Xerîdar nûnerên ku hilbijartiye li ser zemîn bi awayekî ku hesta xwe nîşan dide bicîh dike. Ev bicîhkirin bi awayekî nayê zanîn pêk tê û gelek caran rastiya bandorên di nav malbatê de nîşan dide. Hellinger dibêje ku xerîdar bi "hişmendiya morfogenetîk" (morphogenetic awareness) tevdigere û cihê rast ê her nûnerî dizane.

Çarem gav, çavdêriya şîkaran (observing dynamics) e. Piştî ku nûner li cihên xwe hatine bicihkirin, ew dest bi hestkirina enerjiya cihê ku li wir rûniştine dikin. Ew dibe ku hestên cuda hest bikin, berbi hev re kêş bibin an jî ji hev dûr bikevin, xemgînî, hêrs an jî dilşadî hest bikin. Ev hest û tevger bi awayekî xweber (spontane) pêk tê û terapîst wan bi baldarî dişopîne.

Pêncem gav, çareseriya rêzkirinê (constellation resolution) ye. Terapîst bi alîkariya çavdêriya şîkaran, veguhertinên pêwîst di bicîhkirina nûneran de pêk tîne. Armanca vê gavê veguhertina pozîsyonên xerab, vekirina girêk û girêdanên xerab, avakirina girêk û girêdanên baş û gihîştina hevsengiyê ye. Ev pêvajoyek çalak e û dibe ku çend caran were dubarekirin heya ku rêzkirin bigihîje rewşek aram û hevseng.

Cûreyên Rêzkirin

Terapiya rêzkirina malbatê di çend cureyên cuda de tê sepandin. Her cure ji bo çareseriya pirs û girêkên taybetî hatiye pêşxistin û metodên xwecihî hene. Rêzkirina Malbatê (Family Constellation) ev cureyê herî bingehîn e û li ser malbata eslî ya xerîdar tê cihkirin. Di vê cureyê de terapîst li ser pirs û girêkên weke nakokiyên bi dê û bav re, nakokiyên di nav xweng û xwişkan de an jî bandorên trawmayên nifşên berê dixebite.

Rêzkirina Rêxistinî (Organizational Constellation) ji bo çareseriya pirs û girêkên di nav şol û karan de tê bikaranîn. Ev cure dema ku di sala 1990an de hatiye pêşxistin, gelek caran ji bo çareseriya nakokiyên di nav karkerên rêxsitinê de, pirs û girêkên bi serkaran re an jî kêşeyên di nav tîman de hatiye bikaranîn. Rêbaza şol û kar bi heman awayî ye, lê li şûna endamên malbatê, endamên rêxistinê têne bikaranîn.

Rêzkirina Mijarên Herî (Issue Constellation) ji bo çareseriya pirs û girêkên bi mijarên weke nexweşî, pere, dildarî tê bikaranîn. Di vê cureyê de xerîdar dikare girêdanên xerab bi nexweşiyan re, pirs û girêkên darayî an jî kêşeyên di kapêdayînê de çareser bike. Ev cure pir berbilaw e û gelek caran ji aliyê terapîstên ku di warên cuda de dixebitin ve tê bikaranîn.

Rêzkirina Navneteweyî (International Constellation) ji bo çareseriya kêşeyên di navbera netewan, olên cuda an jî çandên cuda de tê bikaranîn. Ev cure bi taybetî ji bo çareseriya trawmayên şer, komkujî an jî êrîşên terorîstî hatiye pêşxistin. Hellinger û şagirtên wî ev rêbaz di gelek welatên ku şer an jî nakokiyên civakî jîyane de bikar anîne.

Bandorên Derûnî

Terapiya rêzkirina malbatê bandorên cuda yên derûnî li ser xerîdaran dike. Ev bandor dikarin hem erênî hem jî neyînî bin û girîng e ku terapîst û xerîdar li ser van bandoran agahdar bin. Bandorên erênî yên vê terapiyê pir in û gelek xerîdar radigîhin ku piştî terapiyê jiyana wan bi awayekî erênî guhertiye.

Fêmkirina kok û kakila pirs û girêkan yek ji bandorên herî girîng ên vê terapiyê ye. Xerîdar dikare bibîne ku pirs û girêkên wî/wê ji ku derdikevin û çawa li ser jiyana wî/wê bandorê dikin. Ev fêmkirin pêngava yekem a çareseriyê ye û dibe sedema veguhertinên mezin di têgihîştina xerîdar de. Gelek caran xerîdar ji bo yekem car fêm dike ku pirs û girêkên wî/wê ne bi taybetî yên wî/wê ne, lê ji şîkarên (dînamîkên) malbatê derdikevin.

Rizgariya ji barên malbatê (family burdens) bandorek din a girîng e. Gelek caran mirov barên ku ne yên wî/wê ne li ser milên xwe hildide. Ev bar dikarin weke hestên ku ne yên wî/wê ne, berpirsiyariyên ku ne yên wî/wê ne an jî trawmayên ku wî/wê nejîyane xwe nîşan bidin. Bi terapiya rêzkirin, mirov dikare ji van baran rizgar bibe û jiyanek azad bijî.

Baştirkirina têkiliyên malbatê encamek din ê erênî ye. Piştî çareseriya rêzkirin, têkiliyên di nav malbatê de dikarin baştir bibin û nûnerên malbatê dikarin hevdu baştir fêm bikin. Ev yek bi taybetî dema ku xerîdar fêm dike ku pirs û girêkên di nav malbatê de çawa çêbûne û çawa dikarin bêne çareserkirin, çêdibe.

Lêbelê, bandorên neyînî vê terapiyê jî hene ku divê terapîst bala xwe bidê. Hestkirina hestên giran yek ji van bandorên neyînî ye. Di dema terapiyê de xerîdar dibe ku hestên pir giran weke xemgînî, hêrs an jî tirsa mezin hest bike. Ev yek dikare bandoreke demkî ya neyînî be û bibe sedema ku xerîdar xwe xerab hest bike.

Şaşbûna rastiyê bandoreke din a neyînî ye ku hin rexnegir destnîşan dikin. Hin kesên ku bi vê terapiyê re nakokiyên wan hene, dibêjin ku ev rêbaz dikare xerîdaran ji rastî û realîteyê dûr bike û wan li ser mijarên ku bingehê wan yê zanistî tune rast bike. Ev yek bi taybetî dema ku terapîst îdîayên mezin dike an jî xerîdar pir bi encamên terapiyê bawerdar dibe, çêdibe.

Lêkolînên Zanistî

Di van salên dawî de çend lêkolînên zanistî li ser bandorên terapiya rêzkirina malbatê hatine kirin. Ev lêkolîn hewl dane ku bi awayekî heyben (objektîf) bandorên vê terapiyê bipîvin û bizanin ka ew bi rastî bandoreke erênî li ser xerîdaran dike an na. Lêbelê, ev lêkolîn hîn jî kêm in û divê lêkolînên zêdetir bêne kirin.

Lêkolîna Weinhold û Hunger di sala 2010an de hat kirin û 208 xerîdar hatin şopandin. Encamên vê lêkolînê nîşan dan ku 78 ji sedî ya xerîdaran ragihandin ku piştî terapiyê hest bi baştirkirinê kirine. Pirs û girêkên herî zêde çareser bûyî nakokiyên malbatê û pirs û girêkên hestî bûn. Lêbelê, ev lêkolîn kêmasiyên metodolojîk hene û encamên wê nayên wergirtin weke delîleke qadê.

Lêkolîna Baum di sala 2012an de hat kirin û lêkolîneke li ser 156 xerîdaran bû. Di vê lêkolînê de bandorên erênî li ser strês û depresyonê hatin dîtin û encamên baş 6 meh piştî terapiyê jî didomin bûn. Lêbelê, ev lêkolîn jî kêmasiyên metodolojîk hene û divê bi lêkolînên kontrolî yên mezintir bêne piştrastkirin.

Rexneyên zanistî li ser vê terapiyê pir in û ji çend aliyên cuda têne kirin. Yekem, rexne kêmbûna delîlên zanistî ye. Hin zanayên derûnnasiyê rexne li ser vê terapiyê dikin ku bingehê wê yê zanistî lawaz e, metodên standard ên çavdêriyê nayên bikar anîn û encamên ku tên bidest xistin dikarin ji "bandora plasebo" (placebo effect) pêk bibin.

Kêşeyên metodolojîk rexneyek din a girîng e. Nayê zanîn ka guhertinên ku di xerîdaran de çêdibin ji ber terapiyê ne yan jî ji sedema din. Herwisa, pîvanên standard ên çavdêrî û nirxandinê nayên bikar anîn û ev yek encamên lêkolînan dixe gumanê. Pirs û girêkên etîk di hin cureyên sepanan de jî hene û hin rexnegir dibêjin ku ev terapî dikare xerîdaran bi awayekî xerab rêve bibe.

Sepanên Praktîk

Sazbûna terapîst ji bo bûyina terapîstê yê terapiya rêzkirin, divê gelek mercên girîng bicîh bînin. Yekem, divê perwerdehiya bingehîn a derûnnasiyê an jî derûnbijîşkiyê hebe. Ev perwerde girîng e ji bo fêmkirina bingehên teorîk ên derûnnasiya takekesî û komî. Duyem, divê qûrsan li ser terapiya rêzkirin bibe ku ev qûrs ji aliyê dezgehên pejirandî ve têne pêşkêşkirin.

Sêyem, divê bin sêwirana terapîstekî pispor kar bike. Ev sêwiran girîng e ji bo hînbûna praktîkên rast û çêkirina serpêhatiya pêwîst. Çarem, divê berdewam xwe bi çalakiyên perwerdehiyê re nûjen bike. Ev warê ku zû vediguhere ye û divê terapîst her dem xwe nûjen bike.

Pergala seansê di du cureyên sereke de tê lidarxistin. Seansên takekesî (individual sessions) yek ji van cureyan e. Demê van seansan ji 60 heya 90 deqîqeyê ye û hejmara seansan ji 3 heya 10 seansan e. Pêvajoya kar bi şîrovekirina pirs û girêkê dest pê dike, paşê çêkirina rêzkirin û di dawiyê de çareserî.

Seansên komî (group sessions) cureya din e ku pir berbilaw e. Di van seansan de koma xerîdaran ji 8 heya 12 kesan pêk tê û demê seansê ji 3 heya 5 saetan e. Her xerîdar rêzkirina xwe ya taybet çêdike û endamên din weke nûner têne bikar anîn. Ev cure hem ji aliyê qîmetê ve hem jî ji aliyê bandora komî ve avantajên xwe hene.

Qîmeta seansan li gorî cûreyê seans û ezmûna terapîst cuda ye. Seansên takekesî di navbera 50-150 Euro de ne, seansên komî di navbera 80-200 Euro de ne û atolyeyên çend rojan di navbera 200-500 Euro de ne. Ev qîmet li gorî welat û bajaran jî vediguhere.

Encam

Terapiya Rêzkirina Malbatê weke rêbazeke alternatîf di warê çareseriya derdên derûnî de cihekî girîng digire. Ev terapî rêbazek nû ye ku li ser bingeha têgihîştineke cuda ya têkiliyên malbatê û bandorên wan li ser takekesî ava bûye. Her çend ku ev rêbaz ji aliyê hin zanyayan ve tê rexnekirin jî gelek xerîdar ji wê sûd wergirtine û di jiyana xwe de guhertinên erênî dîtine.

Girîngiya vê terapiyê di wê de ye ku ew li ser têkiliyên malbatê û bandorên wan li ser takekesî disekine. Bi vî awayî, mirov dikare fêmkirineke kûr a kok û kakila pirs û girêkên xwe bistîne û ji wan rizgar bibe. Ev yek bi taybetî ji bo takekesên ku pirs û girêkên wan bi dîroka malbatê ve girêdayî ne, pir bikêr e.

Lêbelê, divê ev terapî bi awayekî berpirsiyar û ji aliyê terapîstên pispor ve were sepandin. Xerîdar jî divê li ser vê terapiyê zanînê bistîne û li gorî rewşa xwe biryara beşdariyê bide. Herwisa, divê terapîst û xerîdar li ser sînorên vê terapiyê û bandorên wê yên pêkan agahdar bin.

Di siberojê de, divê lêkolînên zanistî yên zêdetir li ser vê terapiyê bêne kirin da ku bandor û encamên wê yên demdirêj bi awayekî zanistî bêne destnîşankirin. Herwisa, divê standardên etîk û pîvanên qalîteyê ji bo sepana vê terapiyê bêne destnîşankirin. Ev yek ji bo parastina xerîdaran û pêşxistina qalîteya xizmetê pir girîng e.

Bi vî awayî, terapiya rêzkirina malbatê dikare weke rêbazek bikêr di çareseriya pirs û girêkên cuda de were bikar anîn, lê divê bi hişyarî û berpirsiyariyê were sepandin. Encamên lêkolînên siberojê dê derfetê bidin ku em li ser bandor û bikêrbûna vê terapiyê baştir bizanin.

Çavkanî

Hellinger, B. (1998). Orders of Love: A Bert Hellinger Reader. Carl-Auer Verlag.

Hellinger, B. (2001). Love's Hidden Symmetry: What Makes Love Work in Relationships. Zeig, Tucker & Theisen Publishers.

Hellinger, B. (2003). Peace Begins in the Soul: Family Constellations in the Service of Reconciliation. Carl-Auer Verlag.

Termên Bingehîn

Terapiya Rêzkirina Malbatê (Family Constellation Therapy) Rêbazeke terapiyê ye ku ji aliyê Bert Hellinger ve hatiye geşkirin û pêşxistin û li ser bingeha fêm û têgihîştina girêdanên malbatê û bandorên wan li ser takekesî ava bûye.

Rêzkirin (Constellation) Pergaleke hêzdar û energetîk û têkiliyên di navbera endamên malbatê de ku bi awayekî nayê zanîn li ser hev bandorê dike û jiyana her endamî şekil û şemal dike.

Bert Hellinger Derûnterapîst û filozofê Elmanî (1925-2019) ku terapiya rêzkirina malbatê pêşxist û gelek kitêb li ser vê mijarê nivîsî.

Fîlosofiya Fenomenolojîk (Phenomenological Philosophy) Rêbazeke fîlosofî ye ku li ser ezmûna mirov û têgihîştina rûdanan weke ku mirov wan dijî disekine.

Bîra Hevpar (Collective Memory) Bîr û zanîna ku di nav komek de tê parvekirî û ji nifşekê bo ya din derbas dibe.

Pergalek Energetîk (Energetic System) Pergaleke girêdanên energetîk ên di navbera endamên malbatê de ku bi awayekî nayê zanîn kar dike.

Rêzkirtina Nifşan (Generational Order) Rêzkirtina ku divê di navbera nifşên cuda yên malbatê de were parastin û ku dema tê şikandin pirs û girêk derdikevin.

Hevsengiya Dayîn û Stendinê (Balance of Giving and Taking) Prensîbeke bingehîn a têkiliyên saxlem ku dibêje di navbera endamên malbatê de divê hevsengî di dayîn û stendinê de hebe.

Rêzên Evînê (Orders of Love) Sê qanûnên bingehîn ên ku Hellinger li ser wan terapiya xwe ava kiriye.

Mafê Aîdiyetê (Right to Belong) Qanûna yekem ku dibêje her endamê malbatê mafê aîdiyetê heye ku di nav malbatê de cih bistîne, her çend ew çi kiribe.

Rêzgirtin (Precedence) Qanûna duyem ku dibêje divê rêzgirtina nifşan, temenan û statûyan di nav malbatê de were parastin.

Hevsengî (Balance) Qanûna sêyem ku di navbera dayîn û stendinê de divê hevsengî hebe da ku têkilî saxlem bin.

Nûnerên Rêzkirinê (Constellation Representatives) Kesên ku di seansan de cihê endamên malbata xerîdar digirin û hestên wan ên nûnertiyê dikin.

Bicîhkirina Nûneran (Positioning of Representatives) Pêvajoya danîna nûneran li cihên ku xerîdar bi hesta xwe hildibijêre li ser zemînê.

Çavdêriya şîkaran (Observing Dynamics) Pêvajoya temaşekirina tevger û hestên nûneran piştî ku li cihên xwe hatine danîn.

Çareseriya Rêzkirinê (Constellation Resolution) Pêvajoya veguhertina pozîsyonên nûneran heya gihîştina hevsengî û aramiyê.

Hişmendiya Morfogenetîk (Morphogenetic Awareness) Berhema Hellinger ye ku dibêje mirov bi awayekî nayê zanîn dizane ka cihê rast ê her endamê malbatê li ku ye.

Rêzkirina Malbatê (Family Constellation) Cureyê herî bingehîn ê terapiyê ku li ser endamên malbata eslî tê sepandin.

Rêzkirina Rêxistinî (Organizational Constellation) Cureyê terapiyê ku ji bo çareseriya pirs û girêkên di nav karan û Rêxistinî de tê bikar anîn.

Rêzkirina Mijarê (Issue Constellation) Cureyê terapiyê ku li ser mijarên weke nexweşî, pere, dildarî tê sepandin.

Rêzkirina Navneteweyî (International Constellation) Cureyê terapiyê ku ji bo çareseriya kêşeyên di navbera netewan an çandên cuda de tê bikar anîn.

Trawma (Trauma) Jana derûnî ya ku ji rûdaneke xerab an şokê pêk tê û bandoreke demdirêj li ser mirov dike.

Bandora Plasebo (Placebo Effect) Baştirkirina ku tenê ji ber bawerpêkirina xerîdar bi çareseriyê pêk tê, ne ji ber çareseriya xwe.

Şîkarên Malbatê (Family Dynamics) Awayên têkilî û têkiliyana di navbera endamên malbatê de ku jiyana hemûyan bandor dike.

Derkirina Malbatê (Family Exclusion) Pêvajoya derxistina kesekî ji bîr û dîroka malbatê ku dibe sedema pirs û girêkan.

Barên Malbatê (Family Burdens) Berpirsiyarî, hest an trawmayên ku ji nifşên berê derdikevin û li ser nifşên nû derbas dibin.

Seansên Takekesî (Individual Sessions) Seansên ku di navbera terapîst û xerîdarek de pêk tên û yek bi yek têne lidarxistin.

Seansên Komî (Group Sessions) Seansên ku di nav komek xerîdaran de pêk tên û her kes ji bo yên din weke nûner tevdigere.

Atolye (Workshop) Seansên demdirêj ên çend rojan ku bi komek mezin xerîdaran re têne lidarxistin.

Sêwiran (Supervision) Pêvajoya alîkariya terapîstên nû ji aliyê terapîstên pispor ve.

Delîlên Zanistî (Scientific Evidence) Şopandin û lêkolînên ku bi metodên zanistî hatine kirin da ku rastbûn û bandorên terapiyê bêne piştrastkirin.

Metodên Standard (Standard Methods) Rêbazên pejirandî yên lêkolînê ku ji bo nirxandina bandorên terapiyan têne bikar anîn.

Mijarên Etîkî (Ethical Issues) Pirs û girêkên ku di nav sepandina terapiyê de derdikevin û bi parastina mafên xerîdar re têkildar in.

Kêmasiyên Metodolojîk (Methodological Limitations) Kêmbûnên di rêbazên lêkolîn û nirxandinê de ku rastbûna encaman dikevînin guman.

Perwerdehiya Bingehîn (Basic Training) Perwerdehiya pêwîst a derûn û derûnasiyê ku berî dest bi terapiya rêzkirin bikî divê hebe.

Qûrsên Terapiyê (Therapy Courses) Qûrsên taybet ên ku ji bo hînbûna terapiya rêzkirin têne organize kirin.

Dezgehên Pejirandî (Accredited Institutions) Dezgehên ku mafê pêşkêşkirina qûrsên pejirandî yên terapiya rêzkirin hene.

Serpêhatiya Praktîk (Practical Experience) Ezmûna ku terapîst di dema kar û sêwiranê de bi dest tîne.

Çanda Kurdî (Kurdish Culture) Taybetmendiyên çandî yên gelê kurd ku dibe bandorê li ser sepandina terapiya rêzkirin bikin.

Cudahiyên Çandî (Cultural Differences) Cudahiyên di navbera çandan de ku divê dema sepandina terapiyê bêne girîng dan.

Pergalên Malbatê (Family Systems) Awayên organize û rêvebiriya malbatan li gorî çandên cuda.

Erkan û Nerîtan (Traditions and Customs) Erkan û nerîtên kevneşopî yên ku li ser têkiliyên malbatê bandor dikin.

Xerîdar / Rawêjer (Client) Kesê ku ji terapiya rêzkirin sûd werdigire û pirs û girêkên xwe çareser dike.

Terapîst (Therapist) Kesê ku terapiya rêzkirin pêşkêş dike û bi xerîdar re dixebite.

Seansek (Session) Civîneke terapî ya ku di navbera terapîst û xerîdar de pêk tê.

Pêvajoy (Process) Rêya dirêj a çareseriyê ku bi çend seansan pêk tê.

Baştirkirin (Improvement) Guhertinên erênî ku di rewşa xerîdar de piştî terapiyê çêdibin.

Çareserkirin (Resolution) Çareseriya pirs û girêkê bi awayekî têkûz an jî bi piranî.

Guhertinên Demdirêj (Long-term Changes) Bandorên erênî yên terapiyê ku demdirêj didomin û li ser jiyana xerîdar bandorê dikin.

Rizgarî (Liberation) Azadkirina xerîdar ji barên malbatê û pirs û girêkên ku ne yên wî/wê bûn.

 

Comments

Popular posts from this blog

Welatparêzê hêja, Apo (Osman Sebrî)

  Apo : Tu çi dixwazî bipirsî ez ê ji te ra bersivekê bidim. A. : Em ji xwe ra bipeyvin. Apo : Em bipeyvin, serçava.   Bi tevahî şîreta min ji hemî Kurdan ra ev e ku em şerê hev nekin. Tu carî nayê bîra min û nakeve 'eqlê min ku miletek gî li ser fikrekê here . Gava here, me'na xwe keriyek pez e, ne tiştekî din e . Divê em her kes bi fikra xwe xizmetê welatê xwe bikin. Rêya xizmetê welat ev e ku em şerê hev nekin. Yek dikare mîna te nefikire, tu jî dikarî mîna wî nefikirî. Ne şert e ku bibê: "Na, illa bila mîna min bifikire, ya bila mîna ê din bifikire". Bila mîna xwe bifikire, lê ji bo welatê xwe û ji zarokên xwe ra dîsa ez vê wesiyetê dikim: "Wek xwe bifikirin, bes xizmetê welatê xwe bikin, bi 'eqlê xwe û bi fikra xwe". Gava ez bînim merivekî mecbûr bikim ku were mîna me bifikire, ew fikra ne tiştekî rast e. Lê, mîna xwe bifikirin. Em dikarin bêjin: "Ji me ra baş be, xirabiya me meke, bira em birayê hev bin". Eva mumkun e. Lê, a keti...

DERÛNNASÎ (PSYCHOLOGY)

  Derûnnasî lêkolîna zanistî ya hiş (mind) û reftarê (behavior) ye. Mijarên wê tevger, reftar û diyardeyên hişmendî (conscious phenomena) û derhişî (unconscious phenomena) ên mirov û ajalan û pêvajoyên hiş (mental processes) ên weke ramandin (thoughts), hest (feelings), nihiçk (drive) û handanê (motives) vedihewîne. Derûnnasî dîsîplîneke akademîk a berfireh e ku sînorên wê sînorên zanistên xwezayî (natural sciences) û civakî (social sciences) derbas dike. Derûnnasên zindewerî (biological psychologists) hewl didin ku taybetmendiyên derketî yên mêjî fêm bikin û vê dîsîplînê bi zanista mêjî norozanistê (neuroscience) ve girê bidin. Weke zanyarên civakî (social scientists), armanca derûnnasan jî ew e ku tevger û reftarên takekesan (individuals) û koman fêm bikin. Pisporekî pîşeyî an jî lêkolerek ku di vê dîsîplînê de dixebite weke derûnnas (psychologist) tê binavkirin. Hin derûnnas dikarin weke zanyarên reftarî (behavioral scientists) an jî zanyarên venasînî (cognitive scientists) ...

ŞÊX SEÎDÊ KAL Û DERÛNHÊZÎ

Destpêk Di dîroka neteweyên bindest de, serok û rêberên neteweyî xwedî roleke taybet û girîng in di avakirina hişmendiya neteweyî û geşkirina tevgerên rizgarîxwaz de. Di nav kurdan de jî serokên wekî Şêx Seîd, bi mêrxasî û dilsoziya xwe, bûne stêrkên geş ên dîroka kurd û Kurdistanê. Lêbelê, çîroka şêxê me tenê ne çîroka serkeftin û qehremaniyê ye, herwiha çîroka êş, xwefiroşî û nakokiyên navxweyî ye jî. Ev rewş, di derûniya civaka kurdî de birînên kûr û giran çêkirine ku heta îro jî bandora wan li ser civaka kurdî heye. Di vê nivîsê de, em ê hewl bidin ku ji hêla derûnî ve rewşa pîr û pêşengên kurd Şêx Seîdê kal li ser civakê binirxînin ku çawa wî di serdema xwe de li hember pergala serdest serî hildaye û di dawiyê de bûye semboleke berxwedanê di nav kurdan de. Herwiha em ê li ser wê yekê jî rawestin ku çawa civaka kurdî îro li hember vê mîrateya dîrokî û derûnî radiweste û çawa ev yek bandorê li ser siberoja kurdan dike. Di dîroka kurd û Kurdistanê de kesayetiyên hêja û girîng g...