Skip to main content

Posts

NÎGARA GUERNICA

Nîgara Guernica yek ji berhemên herî navdar ên hunerî yên sedsala 20em e ku ji aliyê hunermendê Spanî Pablo Picasso ve di sala 1937an de hatiye çêkirin. Ev tablo bersiveke hunerî ye ji êrîşa bombebarkirinê ya bajarê Baskî yê Guernicayê ku di 26ê Nîsanê 1937ê de ji aliyê hêzên Almanyaya Nazî û Îtalyaya Faşîst ve hate birêvebirin. Di vê êrîşê de, bi qasî 250 heta 1600 kes hatin kuştin û gelek kesên din jî birîndar bûn. Ev êrîş bû sedema hilweşîna bajarê Guernicayê û bû sembolek ji tundiyên şerê navxweyî yê Spanyayê. Picasso ji aliyê hikûmeta Spanyayê ve daxwaz jê hat kirin ku ji bo Pêşangeha Cîhanî ya Parisê ya 1937an dîwarnîgariyeke mezin çêke. Picasso ku di wê demê de li Parîsê dijî, bi awayekî xurt li dijî faşîzmê û şerê navxweyî yê Spanyayê derketiye holê. Piştî vegotina êrîşa Guernicayê, Picasso di nav 15 rojan de ev berhema mezin û bandordar temam kir. Dîroka Tabloyê Guernica tabloyeke 3,5 metre bilind û 7,8 metre fireh e ku bi rengên reş û spî hatiye çêkirin. Ev hilbijarti...

Hişê Zilkartêker: HÇ - Hişê Çêkirî (AI - Artificial Intelligence) û Siberoja Afirandinê

Gelo modelên zimên dikarin bibin xaneyên bingehîn ên ramanê? Ev pirs, ku di navbera teknolojî û felsefeyê de cih digire, mijara bingehîn a vê gotarê ye. MMZ - Modelên Mezin ên Zimên (LLM - Large Language Models ) weke xaneyên bingehîn ên dîjîtal têne dîtin, ji ber ku ew dikarin bi tenê bi nîşaneke nivîskî (prompt) xwe biguherînin û bibe helbestvan, terapîst an jî sêhrbazên kod û bernavan. Ev zilkartêkerî ku ji zindeweriyê hatiye wergirtin, diyar dike ku MMZ dikarin bi awayekî din jî bixebitin û adapte bibin, weke xaneyên bingehîn ên laşê mirov. Xaneyên bingehîn ne vala ne; ew tijî keys û fersend in, lê ev keys û fersend bi şert û mercên jîngeh û hawîrdorê ve tê sînordarkirin. Weke mînak, çarenûsa xaneyek dil ne tenê bi DNAya wê ve girêdayî ye, lê bi peyamên kîmyewî yên derdora wê jî tê birêvebirin. MMZ jî ne tenê neynikên tebatî û pasîf in; ew pergalên şîkar û dînamîk in ku zanîna hevpar (kolektîf) a mirovahiyê bi awayekî nû tevlihev dikin. Lêbelê, ew bi tenê bi nîşanên ku ji aliyê...

TRAWMAYA KOÇBERIYÊ

Destpêk Koçberî û penaberî di sedsala 21an de bûne yek ji kêşe û pirsgirêkên herî taybet ên cîhanê. Kurd û Kurdistan jî ji ber dîroka xwe ya bi şer, zordarî û polîtîkayên neteweyî yên dijminane, bi awayekî zor û zûrî bi vê gelemşeyê re rû bi rû ne. Ji komkujiya Dêrsim û Geliyê Zîlan heta êrîşên DAIŞê û êrîşên dewleta Tirk, kurd gelek caran neçar mane ku ji warên xwe derkevin û li welatên din bibin penaber û pêleber û kon û komikên xelkê bicivin. Me jî xwest bi vê nivîsê, bi taybetî li ser rewşa kurdan, trawmaya koçberiyê û bandorên wê yên derûnî û civakî li gorî çavkaniyên dinyayê vebikole û çareseriyên guncan pêşkêş bikin.   Rewşa kurd û Kurdistanê Kurdistan, ji ber dîroka xwe ya bi şer û zordarî, bûye cihê koçberiyên mezin. Li gorî daneyên UNHCRê, di sala 2023an de, bi qasî 2 milyon kurd wekî penaber li derveyî welatên xwe dijîn. Ev rewş, bi taybetî li Rojavayê Kurdistanê û Bakurê Kurdistanê, bi awayekî zêde xuya dibe. Ji ber êrîşên leşkerî yên Tirkiyeyê li ser Rojava...

TÊGEHÊN BINGEHÎN ÊN DERÛNNASIYÊ

v   Derûnnasî (psychology) v   Reftar (behavior) v   Hişmendî (consciousness) v   Binhişî (subconscious) v   Derhişî (unconscious) v   Hest (emotion) v   Bîr (memory) v   Ramandin (thinking) v   Fêrbûn / Hînbûn (learning) v   Handan (motivation) Beşa Geşedanê: v   Geşedan (development) v   Zarokatî (childhood) v   Sîpebûn (adolescence) v   Gihîştîbûn (adulthood) v   Pîrbûn (aging) v   Girêdana hestî (attachment) v   Nasnameya zayendî (gender identity) v   Xwebawerî (self-esteem) v   Qonaxa geşedanê (developmental stage) v   Geşedana venasînî (cognitive development) Beşa Derûnnasiya Klînîkî: v   Nexweşiya derûnî (mental disorder) v   Depresyon (depression) v   Anksiyete (anxiety) v   Şîzofrenî (schizophrenia) v   Nexweşiya Stresê ya Piştî Trawmayê - NSPT (Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD) v   Bêperga...